Hale magazynowe odgrywają niezwykle istotną rolę w produkcji, logistyce, dystrybucji oraz przechowywaniu towarów. Ich budowa i eksploatacja muszą spełniać określone wymagania oraz normy prawne i techniczne, aby zapewnić bezpieczeństwo, funkcjonalność i efektywność operacyjną. Jako specjaliści z wieloletnim doświadczeniem w budowie stalowych hal produkcyjnych przedstawiamy kluczowe wymagania oraz normy dotyczące tych obiektów. Dzięki spełnieniu odpowiednich kryteriów dotyczących magazynów produkcyjnych wydajność procesów może być znacznie wyższa, a środowisko pracy znacznie przyjaźniejsze dla pracowników. Odpowiednio wykonane magazyny przekładają się także na bezpieczeństwo. Wszystkie te czynniki mają znaczący wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Czym zatem powinna odznaczać się perfekcyjna hala magazynowa? O tym opowiemy w dzisiejszym artykule.
Jakie są rodzaje i klasy magazynów?
Magazyny dzielą się na różne klasy w zależności od ich przeznaczenia, standardu oraz funkcjonalności. Rozróżnienie na klasy hal magazynowych pozwala uporządkować obiekty o określonych parametrach i jakości wykonania. Każda z klas magazynów wyróżnia się swoją specyfiką. Oto następujące klasy hal magazynowych stosowane do uporządkowania typów i specyfiki tych obiektów.
- Klasa A: to najwyższy standard magazynów, posiadający nowoczesne systemy zarządzania, wysokiej jakości infrastrukturę, odpowiednie oświetlenie oraz systemy bezpieczeństwa. Najczęściej wykorzystywane w logistyce i e-commerce.
- Klasa B: Magazyny o dobrym standardzie, lecz z pewnymi ograniczeniami, takimi jak starsza infrastruktura czy mniejsza wysokość składowania. Tej klasy hale magazynowe wykorzystywane są przez firmy o mniejszych wymaganiach operacyjnych.
- Klasa C: Starsze budynki magazynowe, często zaadaptowane z innych obiektów. Mają ograniczoną funkcjonalność i mogą nie spełniać najnowszych norm technicznych.
Należy także wspomnieć o magazynach specjalistycznych, które spełniać musza określone parametry i wymagania. Przeznaczone są do przechowywania specyficznych towarów, np. magazyny chłodnicze (dla produktów wymagających niskiej temperatury), magazyny wysokiego składowania (z regałami o wysokości powyżej 10 metrów), czy magazyny ADR (przystosowane do składowania materiałów niebezpiecznych). Ten rodzaj hal magazynowych powinien spełniać normy i wymagania dopasowane do konkretnej branży.
Wymagania konstrukcyjne hal produkcyjnych i magazynowych
Wbrew pozorom hala magazynowa to nie jest po prostu dużych rozmiarów obiekt wybudowany ze stali, na planie prostokąta i przykryty dachem. Aby hale magazynowe i produkcyjne mogły być bezpiecznie użytkowane, a przestrzeń była optymalna do pracy i przyjazna dla użytkowników, powinny one spełniać określone normy. Wymagania dotyczące hal magazynowych i ich parametrów zostały wyszczególnione w normami europejskimi i prawem budowlanym. Hale magazynowe muszą spełniać określone standardy konstrukcyjne, które zapewnią ich trwałość oraz odporność na obciążenia mechaniczne i atmosferyczne.
Hale przemysłowe powinny być projektowane zgodnie z Eurokod PN-EN 1990:2004, które regulują zasady projektowania konstrukcji. W tej normie szczegółowo zostały określone wymagania dotyczące trwałości konstrukcji, użytkowalności, a także bezpieczeństwa. kryteria jakości konstrukcji dokładnie określają jej efektywność, funkcjonalność, a także niezawodność. Jako niezawodność konstrukcji rozumie się możliwość bezawaryjnego funkcjonowania obiektu w czasie przewidzianego użytkowania. Jest to jedno z najistotniejszych kryteriów stosowanych w stosunku do konstrukcji – również do hal produkcyjnych.
Niezwykle istotna jest także nośność i stabilność hali stalowej. Konstrukcja musi wytrzymać obciążenia wiatrem, śniegiem, a także działanie czynników atmosferycznych. Bardzo ważna jest również odporność obiektu na przewidywane obciążenia statyczne i dynamiczne. Wzięcie pod uwagę wszelkich czynników, mogących zagrażać trwałości hali magazynowej, pozwala zminimalizować ryzyko uszkodzenia obiektu, a tym samym zmniejszyć niebezpieczeństwo katastrofy budowlanej mogącej zagrażać osobom znajdującym się w jej wnętrzu.
Poza odpowiednim projektem i konstrukcją, ogromne znaczenie mają materiały budowlane. Wykorzystane przy budowie hali magazynowej materiały muszą być trwałe, odporne na korozję oraz spełniać normy środowiskowe. Tylko wówczas hala magazynowa będzie trwałym i bezpiecznym obiektem. Stosując się do wymagań jakościowych zmniejszamy ryzyko niebezpiecznego wypadku, który w konsekwencji mógłby stanowić zagrożenie zdrowia lub życia pracowników, a także oznaczałby straty finansowe związane z przestojem działania przedsiębiorstwa, stratami zasobów, parku maszynowego, a także samego budynku firmy. Dlatego właśnie warto skonsultować się ze specjalistami mającymi doświadczenie w projektowaniu i konstruowaniu hal magazynowych.
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe w halach magazynowych
W wielkopowierzchniowych obiektach bezpieczeństwo przeciwpożarowe jest kwestią priorytetową. Przepisy przeciwpożarowe obowiązujące w halach magazynowych reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury oraz normy PN-B-02852:2001, PN-EN 13501-1 oraz PN-EN 12845. Ich przestrzeganie zapewnia zmniejszenie ryzyka pożaru oraz ograniczenie jego konsekwencji w przypadku jego wystąpienia. Należy pamiętać, że w przypadku pożaru zagrożony jest nie tylko obiekt i to co się w nim znajduje, ale przede wszystkim pracownicy i inni użytkownicy.
Z tego względu hale magazynowe powinny być podzielone na odpowiednie strefy pożarowe zgodnie z ich funkcją i rodzajem składowanych materiałów. To umożliwi organizację i przeprowadzenie akcji gaśniczej. W bezpieczeństwie przeciwpożarowym kluczową rolę pełni system detekcji i alarmów przeciwpożarowych. Obowiązkowe są czujniki dymu, temperatury oraz systemy sygnalizacji pożarowej. Wymagana jest także obecność hydrantów, systemów tryskaczowych, gaśnic odpowiednich do rodzaju składowanych materiałów – czyli pełnego systemu gaśniczego.
Należy pamiętać o zaprojektowaniu i wytyczeniu dróg ewakuacyjnych. Muszą być odpowiednio oznaczone, o minimalnej szerokości i dostosowane do liczby osób przebywających w hali magazynowej.
Komfort pracy w hali magazynowej a jej parametry
Projekt i wykonanie hali magazynowej powinny uwzględniać potrzeby użytkowników i zapewniać komfortowe warunki pracy. Minimalna wysokość hali produkcyjnej powinna wynosić 3 m, a w przypadku pracy w szkodliwych warunkach minimum 3,3 m. Należy też zadbać o odpowiednią izolację termiczną budynku oraz system ogrzewania, tak by zapewnić temperaturę na odpowiednim poziomie. W przypadku lekkiej pracy fizycznej jest to 180C i 140C w przypadku ciężkiej pracy fizycznej. Ważne jest, aby użytkownikom zapewnić dostęp do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, w tym toalet, szatni, umywalni, pomieszczeń socjalnych. Dla komfortu pracy istotne jest również odpowiednie oświetlenie hali – zarówno przy pomocy światła sztucznego o określonych parametrach (odwzorowanie barw, natężenie, barwa światła), jak i naturalnego.
Nowoczesne hale magazynowe powinny być wyposażone w odpowiednie systemy wspierające operacje logistyczne co poprawi wydajność firmy i płynność procesów.
- systemy automatyzacji – na przykład WMS (Warehouse Management System) optymalizujący zarządzanie przestrzenią magazynową.
- wysokiej jakości podłoże wytrzymałe na obciążenia, odporne na śliskość i chemikalia.
- bezpieczne doki przeładunkowe – wyposażone w rampy, uszczelnienia oraz systemy zabezpieczające przed niekontrolowanym przemieszczeniem się pojazdów.
- odpowiednie oświetlenie – spełniające normy PN-EN 12464-1 dotyczące oświetlenia miejsc pracy. W przypadku agresywnego środowiska, warto zastosować oprawy hermetyczne.
- ergonomiczne rozplanowanie przestrzeni – w tym szerokości korytarzy i wysokość składowania towarów, dla komfortu poruszania się pracowników, a także pojazdów transportowych (wózków widłowych).
Budowa i eksploatacja hal magazynowych muszą spełniać ścisłe normy dotyczące konstrukcji, ochrony przeciwpożarowej, higieny, BHP oraz infrastruktury technicznej. Spełnienie tych wymogów zapewnia bezpieczeństwo przechowywanych towarów, optymalizację procesów logistycznych oraz ochronę zdrowia pracowników. Przestrzeganie obowiązujących norm i regulacji pozwala na efektywne działanie przedsiębiorstwa i lepszą organizację pracy.